116. Paashaas

Stille zaterdag 2011

Heel lang geleden, in de tijd dat er nog geen hazen waren, waren er wel konijnen. Toen bedacht Onze Lieve Heer dat het tijd werd voor hazen. Daartoe nam hij een konijn en rekte een beetje aan zijn oren en aan zijn achterpoten - net zoals hij uit de aap een mens had gefatsoeneerd - en ziedaar de eerste haas was geschapen. Toen wilde Onze Lieve Heer hem ook een hol geven, opdat hij s nachts veilig zou zijn, maar de haas was zo blij dat hij eindelijk geschapen was, hij was er al vandoor; in ijltempo. Daarom heeft de haas geen hol. Toen de haas aldus een miljoen jaar had rondgerend dacht Onze Lieve Heer, ik zal het goed maken, je bent zo vliegensvlug en je wilt zo graag nog meer vaart maken, dat je je jonge haasjes niet meer in je buik hoeft te vervoeren, maar dat je net als de vogels eieren mag leggen. Zo was de paashaas geschapen. Die is zo verschrikkelijk vlug - volgens sommigen net zo snel als het licht zodat ons oog hem nooit kan inhalen - dat je hem maar één keer per jaar te zien kunt krijgen, met Pasen uiteraard. Dan moet hij namelijk even vaart minderen om zijn ei te leggen. En zoals jullie weten kun je die eieren met Pasen ook vinden, die hebben allerlei bonte kleuren! Dat is zo omdat de paashaas ook wil dat ze gezien kunnen worden. Waarom? Als die eieren niet gezien zouden kunnen worden, zouden de mensen denken dat hij niet bestaat, die paashaas.
Die paashaas bestaat dus, dat blijkt uit zijn eieren. Dat is met meer hazen het geval. Ook de paashaas heeft zijn verrader. Als een politicus ons iets onzinnigs wil voorschotelen dan is het goed te weten dat hij of zij dat misschien niet zelf bedacht heeft maar dat de God van de Onzin - een notoire angsthaas die zich in de schaduw van de paashaas verschuilt - hem of haar dat heeft ingefluisterd. Dat het nodig is om MKZ en vogelpest te bestrijden door levende wezens ritueel te "ruimen", dat het nodig is om kerncentrales te bouwen teneinde bevolkingsgroepen massaal te kunnen "evacueren", dat schaalvergroting noodzakelijk is om de samenleving beter te kunnen aansturen. Dat het democratisch is om het minimuminkomen met 33 % te belasten. Enzovoort. De God van de Onzin heeft zijn eigen clerus compleet met een serie heiligen, zoals de Hl. Schudderaar (om cijfers, en hoofd- en bijzaken te verhaspelen), de Hl. Knikkeboller (om vergaderingen tot slapens toe te rekken), de Hl. Simplissimus (om oneliners te produceren), de Hl. Res-pro-defecticus (om nationalisme en staatscuratele als vrijheid te presenteren), en de Hl. Interrupticus (om mensen uit hun concentratie te brengen). En dan zijn er recentelijk nog de Hl. Tempobeurs en de Hl. Kokerkijker om te verhinderen dat studenten zich te buiten gaan aan algemene ontwikkeling. De God van de Onzin en de zijnen kun je herkennen aan (1) hun gebrek aan fantasie en (2) hun streven naar een uniforme massaliteit. Als iedereen zich op eenzelfde manier gedraagt zet je er immers maar al te gauw geen vraagtekens bij. En ten derde, als gevolg van het vorige, het streven naar uitschakeling van het individu. De God van de Onzin weet namelijk heel goed dat Tout ce qui compte dans une civilisation est venu d'infîmes minorités.' (Jacques Chardonne) - Alles wat telt in de samenleving is ooit begonnen bij een allerkleinste minderheid.' Voor de lange termijn-visie van de God van de Onzin mag niets (serieus) tellen, anders is het geen onzin meer.
De waarde van een democratie wordt daarom niet afgemeten aan de wijze waarop het gelijkheidsbeginsel (massaliteit creërend) wordt ingezet, maar aan de wijze waarop zij omgaat met haar allerkleinste minderheden - individuen - die vervolgens (cf. nr. 87) wel met gelijke rechten behandeld willen worden. Terzijde: Dit geldt ook voor het particuliere onderwijs in Nederland; je mag de vrijstelling op grond van het richtingsbezwaar uit de leerplichtwet schrappen (zoals recentelijk betoogd), maar dan moet je wel (onbekostigde) scholen - met al is het maar één leerling - uitdrukkelijk toelaten, ook al gaat het om een moslima aan boord van een schip.
Als iemand een andere visie op de paashaas heeft komt hij natuurlijk tot andere conclusies, maar laat hij er dan ook eerlijk voor uitkomen.

Uw columnist, V.L.

Print versie (pdf)